YÖS, bilinen adlarıyla Yabancı Öğrenci Sınavları veya Yurt Dışından Öğrenci Kabul Sınavları, T.C. üniversiteleri tarafından Türkiye üniversitelerine yabancı öğrenci kabulü amacıyla gerçekleştirilen sınavlardır. Yabancı Öğrenci Sınavları sonuçlarının Türkiye dışında bir geçerliliği bulunmamaktadır.
- Yabancı uyruklu adayların,
- Doğumla Türk vatandaşı olup da İçişleri Bakanlığı’ndan Türk vatandaşlığından çıkma izni alan mavi kartlı ya da mavi kart almamış adayların, (adayın ortaöğrenimini nerede tamamladığının bir önemi yoktur)
- Yabancı uyruklu iken sonradan kazanılan vatandaşlık ile TC vatandaşlığına geçen ya da bu durumdaki çift uyruklu adayların, (adayın ortaöğrenimini nerede tamamladığının bir önemi yoktur)
- Yurt dışında ortaöğrenimine (lise) devam eden TC uyruklu öğrencilerden ortaöğretiminin tamamını (01/02/2013 tarihinden önce yurtdışında ortaöğretime devam eden adaylar için ortaöğretiminin son üç yılını)
MEB nezdinde açılmış Türk okullarında tamamlayanlar dahil, KKTC hariç yabancı bir ülkede tamamlayan adayların, - KKTC uyruklu olup, KKTC’de ikamet eden ve KKTC’de ortaöğrenimini (lise) tamamlayan GCE AL sınav sonuçlarına sahip olanlar ile 2005-2010 tarihleri arasında diğer ülkelerdeki eğitim kurumlarından mezun olan ve GCE AL sınav sonuçlarına sahip olan adayların,
başvuruları kabul edilir.
Ayrıca sınavlara başvuracak adayların lise veya dengi okullardan mezun olması ya da mezuniyet durumunda olması gerekir. Fakat mezun durumunda olmayan öğrencilerin de sınavlara katılmalarında herhangi bir engel bulunmamaktadır.
Sınavlara başvurularda herhangi bir sınırlama olmayıp, yaşından ya da uyruğundan bağımsız olarak her öğrenci sınavlara katılabilir. Ayrıca farklı üniversitelerin sınavlarına, birçok kez katılım konusunda da herhangi bir sınırlama olmayıp, öğrenciler diledikleri kadar sınava diledikleri kadar katılabilirler.
Başvurular genelde Aralık ile Mayıs aylarında, üniversitelerin web siteleri üzerinden online olarak yapılmaktadır. Başvurular ile ilgili ayrıntılı bilgiler üniversitelerin web sitelerinde açıklanmaktadır. Başvurularda öğrencilerden dijital fotoğraf, kimlik/pasaport, diploma/öğrenci belgesi, transkript vb. belgeler istenmektedir.
Sınavlar, üniversiteden üniversiteye değişmek kaydıyla yoğunlukla Nisan-Haziran aylarında gerçekleştirilir. Sınav sonuçları ise yine üniversiteden üniversiteye değişmek kaydıyla sınavlardan 1-4 hafta sonra açıklanır.
Sınavlar, üniversitelerin bulundukları şehirlerde ve yurt içi ile yurt dışındaki birçok merkezde yapılır.
Sınav gerçekleştiren üniversiteler yıldan yıla değişmek kaydıyla, son yıllarda süreklilik halinde sınav gerçekleştiren bazı üniversiteler:
İstanbul, Cerrahpaşa, Marmara, Galatasaray, Yıldız Teknik, Ankara, Başkent, Ege, Dokuz Eylül, Anadolu, On Dokuz Mayıs, Akdeniz, Karadeniz Teknik, Trabzon, Selçuk, Çukurova, Uludağ, Mersin, Erciyes, Atatürk, Yüzüncü Yıl, Cumhuriyet, Celal Bayar, Dumlupınar, Süleyman Demirel, Pamukkale, Uşak, Muğla, Alanya, İnönü, Gaziantep, Kocaeli, Karabük, Sakarya, Düzce, Kastamonu, Giresun üniversiteleridir.
Başvuru ücretleri üniversiteden üniversiteye ve seçilen yurt içi ya da yurt dışı sınav merkezine göre değişmek kaydıyla ortalama 10 USD ile 150 USD arasında değişmektedir.
Sınavlarda ortalama olarak 80 -100 sorulmakta olup, sınav süreleri 90 dk – 120 dk. arasında değişmektedir.
Sınav içeriklerinde genelde Matematik (30 – 40 soru), Geometri (5-15 soru) ve Genel Yetenek (IQ) (40-60 soru) derslerinden sorulara yer verilir, diğer derslerden sorularla ise nadiren ve az sayıda üniversitenin sınavlarında karşılaşılmaktadır. Matematik ve Geometri testlerinde sorulan sorular, en geniş müfredatla sorulmakta olup örneğin Türkiye’de uygulanan TYT-AYT sınavlarındaki içeriğe göre daha fazla sayıda konuyu içermektedir. Genel Yetenek (IQ) soruları ise genelde adayın sayısal ilişkileri kavrayabilme yeteneği ile soyut düşünebilme becerisini ölçen sorulardan oluşmaktadır. Ayrıca az sayıda üniversite sınavlarında Türkçe (50-60 soru) yeterlilik testleri de uygulamakta olup, bu sorular öğrencilerin Türkçe düzeylerini ölçebilmek amacıyla sorulmaktadır.
Sınavlarda genellikle taban puan uygulaması bulunmakta olup, birçok üniversitede başvuru için ön koşul olarak belirlenir. Taban puanlar 40-50 puan arasında değişmektedir.
Sınav puanları hesaplanırken, birçok üniversitede adayların sınavlardaki sorulara verdikleri doğru ve yanlış cevaplar sayılır. Üniversiteler adayların doğru cevap sayılarından yanlış cevap sayılarının dörtte birini çıkararak ham puanları hesaplar ve bu ham puanları 100 üzerinden puanlara dönüştürür. Fakat bazı üniversiteler adayların sadece doğru cevap sayılarını dikkate alır ve puan hesaplamasını da doğru cevap sayısına göre belirler.
Son yıllarda yapılan istatistiklere göre sınavlara başvuran adayların yoğunlukla sahip olduğu uyruklar:
Türkiye, Azerbaycan, Suriye, İran, Irak, Türkmenistan, Afganistan, Almanya, Bulgaristan, Yunanistan, Somali, Fas, Yemen, Mısır, Nijerya, ABD, Fransa, Ürdün
Sayılar üniversiteden üniversiteye ve yıldan yıla değişiklik göstermekle beraber; az talep gören üniversitelerin sınavlarına 1000-3000 aday, orta düzeyde talep gören üniversitelerin sınavlarına 3000-8000 aday, yüksek talep gören üniversitelerin sınavlarına 8000-20000 sayıda aday katılmaktadır.
